Bevlogenheid
een beschermende factor voor burn-out
Bevlogenheid is besmettelijk.
Schitter vandaag en start een epidemie!
In dit artikel verkennen we de eigenschappen van bevlogenheid als positieve tegenhanger van burn-out. We nemen een aantal kritische succesfactoren onder de loep en gaan op zoek naar waar je als leidinggevende, werknemer of team het verschil kunt maken. Onderzoek toont immers aan dat bevlogenheid niet enkel positieve gevoelens stimuleert, maar dat het tevens een beschermende factor is voor depressie.
Waar bevindt jouw organisatie zich op de schaal tussen bevlogenheid en burn-out?
Bevlogenheid klinkt als een frisse wind, ... Het zijn mensen die zich met hart en ziel inzetten voor het werk, die de energie voelen stromen als ze aan het werk zijn en de tijd voorbij zien vliegen. Ze beschikken over een mentale veerkracht en doorzettingsvermogen om hun doelen te bereiken. Het maakt ze trots en enthousiast. Aan de andere kant van de as staat burn-out waarbij medewerkers onderuit worden gehaald door uitputting, mentale dissociatie en het gebrek aan competentie om met nieuwe contexten en gebeurtenissen om te gaan. Je team, je medewerkers bewegen ergens tussen bevlogenheid en burn-out.
De grote en kleine veranderingen waar je als organisatie en als mens elke dag voor staat, brengen vaak de nodige druk met zich mee. We streven vandaag naar meer mobiliteit en teamwork vanuit verticale structuren. We gaan ervan uit dat werknemers zelfsturend zijn en de eigen verantwoordelijkheid nemen. Want enkel zo kunnen we als organisatie blijven inzetten op innovatie en groei, ...
Maar hoe kun je als organisatie deze uitdaging aangaan met zorg voor je medewerkers? Welke energiebronnen kun je in de organisatie inzetten opdat er een team-bevlogenheid ontstaat waarin elke medewerker met goesting aan het werk is?
Energiebronnen op het werk
Onder energiebronnen op het werk begrijpen we de dingen die van belang zijn om de werkdoelen te halen, die de groei en ontwikkeling van werknemers bevorderen en die bijdragen aan het verminderen van de fysieke en mentale werkdruk.
De meeste energiebronnen hebben betrekking op de relatie met andere mensen op het werk, met de aard van het werk of met de relatie van de werknemer tot zijn of haar werk. Hieronder vind je een overzicht van energiebronnen op het werk die een wezenlijke impact hebben op de bevlogenheid van je team. Je kunt ze actief inzetten om de knelpunten binnen je eigen organisatie bloot te leggen en hierop actief te participeren.
Naast de werk gerelateerde energiebronnen, spelen ook een aantal persoonlijke indicatoren een rol bij het groeien naar bevlogenheid. Hierbij blijken competentie, autonomie en een gevoel van verbondenheid de hoekstenen te zijn. Daarnaast zijn de mate van nauwgezetheid, extraversie, emotionele stabiliteit en het psychologisch kapitaal (optimisme, hoop, zelfvertrouwen, veerkracht) ontontbeerlijk.
Actief aan de slag met de energiebronnen
De ervaring leert dat een geïntegreerde aanpak, waarbij zowel aandacht is voor groeps- als individuele interventies het meeste kans bieden op succes.
Inzetten op een feedbackcultuur
De mate waarin de werknemer terugkoppeling en informatie ontvangt van de leidinggevende en collega's, dragen bij aan het leervermogen en de persoonlijke effectiviteit van de medewerker. Dit leidt tot gevoelens van bekwaamheid, eigenwaarde en optimisme van werknemers. Ze hebben vertrouwen in zichzelf en voelen zich capabel. Dit motiveert hen om hun taken uit te voeren, ze gaan zich met meer toewijding en bevlogenheid focussen op hun werk. Tenslotte versterken feedback en samenwerking de sociale banden tussen de werknemers onderling en hun leidinggevenden.
Inzetten op leiderschapsontwikkeling
Uit onderzoek blijkt dat bevlogenheid besmettelijk is, het springt over van leidinggevenden naar hun medewerkers. Transformationele leiders hebben door hun aanpak een positieve invloed op dit proces. Ze stimuleren, coachen en inspireren werknemers bij de vervulling van intrinsieke behoeften en dragen zo bij aan hun groei- en ontwikkelingsmogelijkheden. Een transformationele houding bevordert vertrouwen, openheid en eerlijkheid.
Inzetten op teamontwikkeling en vertrouwen
Het werken aan goede collegiale verhoudingen, waarbij tijdige en juiste informatie wordt uitgewisseld en collega's elkaar vervangen, draagt bij aan het vergroten van bevlogenheid. Het is van belang om te vermelden dat vertrouwen in de leidinggevende en de organisatie een belangrijke voorwaarde voor het succes van interventies vormt. Waar vertrouwen heerst kan bevlogenheid bloeien. Het is belangrijk om eerst en vooral te werken aan voldoende vertrouwen voordat er met allerlei interventies aan de slag wordt gegaan.
Inzetten op individuele energiebronnen
De eigen effectiviteit of de waargenomen eigen competentie is een belangrijke competentie die samenhangt met bevlogenheid. Het heeft vooral betrekking op het geloof in het eigen kunnen, het vertrouwen om je taken goed uit te voeren. Naast de eigen competentie, is het inzetten op psychologisch kapitaal via coaching vaak zeer effectief.
Sarah De Backer | www.enroute.be
Bronnnen: Gallup | Job Demands-Resources model | UWES | Beter Life index OESO