Het speelveld van de professional

Er zijn momenten dat we ons als professional de speelbal voelen van een situatie. We zijn de controle kwijt, verliezen ons in de waan van de dag, of lopen achter de zaken aan zonder mee te zijn. Vaak wijten we dit aan de omstandigheden, de te hoge verwachtingen, collega's of leidinggevenden. En zijn we ervan overtuigd dat we er niets aan kunnen doen. Maar is dat wel zo? Eens de speelbal, altijd de speelbal? Of kun je vanuit je eigen kracht, je eigen mandaat terug een speler worden? Dit artikel gaat over jou als professional, over hoe je het spel (terug) actief kunt meespelen.

Vind er wat van! En ga ervoor staan

Binnen jouw speelveld, jouw werkgebied, ben je als professional de eerste die een situatie werkelijk kan beoordelen. Spreek je deskundigheid hierin in uit, ga erover in dialoog met collega's, leidinggevenden of andere betrokkenen. Het spreken an sich vanuit jouw persoonlijkheid, inzichten en ervaring maakt van jou een speler op het speelveld. Het spreekt voor zich dat je in die dialoog de ander ook als speler benadert, hen naar waarde schat en rekening houdt met hun positie op het speelveld.

Durf de bal misslaan

Dit betekent zoveel als risico durven menen. Ga niet te snel op zoek naar onwrikbare, enige juiste antwoorden die je dan blind achterna holt. Ze verstarren niet alleen je denken en handelen, ze duwen je tevens in de rol van speelbal. Immers: als het dan niet loopt zoals jij het ziet, sta je ernaar te kijken en kun je niets meer doen. Het risico durven nemen betekent zoveel als twijfel toelaten, iets proberen om nadien bij te sturen, ideeën of mogelijke oplossingen naast elkaar laten bestaan, maar vooral: de bal eens durven misslaan, opnemen en opnieuw proberen. Deze ruimte van onzekerheid toelaten, brengt je als professional in beweging. Het laat je toe om telkens opnieuw verantwoordelijkheid te nemen en van hieruit te handelen.

Zet de spelregels juist in!

Elk spel kent zijn spelregels. Binnen een organisatie zijn dat de visie, de waarden, de structuren, de processen en de afspraken. Deze brengen orde, ritme en duidelijkheid in het spel dat gespeeld wordt. Ze staan met andere woorden ten dienste van het dagelijks werken en handelen als professional in een team en organisatie. Wanneer deze spelregels echter gebruikt worden als excuus om niet te handelen of je verantwoordelijkheid te nemen, dek je jezelf in. De gevolgen blijven niet uit. Wederom beland je in de rol van speelbal. Hetzelfde gebeurt wanneer de spelregels vervagen en er een dubbelspel wordt gespeeld. Op dat moment gaan andere wetmatigheden zoals de wandelgang, de macht van de sterkste, ... het spel overnemen.

Wanneer je de spelregels juist in zet, zorgen ze voor afgestemdheid. Denk vanuit je concrete werk na over hoe het zich verhoudt tot de spelregels. Waarin ondersteunen ze en waarin belemmeren ze je, maar vooral: hoe kun je hiermee omgaan? Wanneer je hierover in gesprek gaat met collega's, versterk je niet alleen je werk, maar ook je werkrelaties én de werking van de organisatie.

Ga ook eens op de reservebank zitten

Je hoeft niet altijd en overal positie in te nemen. Op het juiste moment kiezen voor de reservebank, geeft collega's de kans om positie in te nemen. Het betekent zoveel als bereid zijn om te leren van elkaar en beter te worden in datgene dat je doet als professional. Tevens is de reservebank ook een uitstekende plek om te reflecteren op dat wat geweest is en wat gaat komen. Het geeft je de mogelijkheid om opnieuw positie te kiezen, je handelen bij te sturen en met nieuwe energie als speler het speelveld op te gaan.

De waarde van de assist

Collega's ondersteunen in het bereiken van hun doelen komt niet enkel het werk ten goede. Het heeft een versterkende invloed op jullie relatie. Je gunt je collega de ruimte en autonomie om te scoren, uit te blinken en een waardevolle bijdrage te doen aan het geheel. De assist is de krachtigste tegenbeweging voor haantjesgedrag. Als assist zet je het gedeeld belang centraal in plaats van het eigenbelang.

Ga steeds op zoek naar het samen-spel

Blijf niet hangen in wat jij wil en maak de beweging naar wat versterkend werkt voor de situatie, de collega's en de organisatie. Ervoor kiezen om bij te dragen tot een groter geheel, zal jou als speler meer energie geven. Het stelt je in staat om het beste van jezelf te geven in relatie tot en met de anderen. Dit samen-spel blijven zien is zeker op momenten van verandering cruciaal. Vraag jezelf af welke keuzes jij kunt maken in deze nieuwe setting, welke bijdrage je kunt leveren en hoe je jezelf ook binnen het nieuwe kader verder kunt ontplooien. Wanneer je in het samen-spel bewust bent van je eigen positie op het veld kun je focus bewaren en prioriteiten stellen. Wanneer je op dat moment het risico durft te nemen om mee te stappen in het (nog) onbekende, speel je een 'sterk spel'!

Skip even het scorebord

Wanneer je te veel focust op een een zwakke score, jaagt dat de adrenaline op. Geladen emoties gaan overheersen en verstoren het samen-spel. Een sterk spel overstijgt winst of verlies. Het draait om sterke relaties met medespelers, elkaar inspireren, inzet zonder garantie op het gewenste resultaat, de manier waarop je met winst of verlies omgaat. Op de werkvloer is dat niet anders: collega's merken het op wanneer je anderen erkent voor wat wel goed is gegaan en waarderen de moed om fouten toe te geven. Toewijding, zoals een grondige voorbereiding inspireert, ook al is nog niet altijd duidelijk tot wat je voorbereiding gaat leiden. Laat met andere woorden het scorebord even achterwegen en geniet opnieuw van het spel!

En Route - Sarah De Backer